Bệnh nhân đột quỵ sau khi được cấp cứu qua cơn nguy kịch, điều trị hồi phục sức khỏe thì được khuyên tập vật lý trị liệu càng sớm càng tốt. Vậy nên tập như thế nào và liệu tập sớm có gây ra tai biến gì hay không? Chúng ta phải căn cứ vào tình trạng sức khỏe và mức độ hồi phục của bệnh nhân để quyết định thời gian tập lúc nào, bài tập gì và tập trong bao lâu là tốt nhất cho bệnh nhân cùng với sự hướng dẫn của bác sĩ điều trị.

Thường tại các bệnh viện, khi điều trị cho bệnh nhân đột quỵ sẽ được kết hợp tập vật lý trị liệu. Việc tập vật lý trị liệu được thực hiện ngay sau thời gian cấp cứu đột quỵ là một phần quan trọng trong lộ trình đưa bệnh nhân sớm trở về hòa nhập với cuộc sống. Trong giai đoạn đột quỵ cấp, bài tập chỉ gồm những động tác nhẹ, đơn giản, thực hiện tại giường. Khi sức khỏe bệnh nhân tiến triển, bài tập sẽ nâng cao hơn.

Việc tập vật lý trị liệu được thực hiện ở 3 mức độ, dành cho bệnh nhân bị tổn thương não từ nặng đến nhẹ:

1. Kỹ thuật viên tập hoàn toàn cho bệnh nhân.

2. Kỹ thuật viên và người nhà thay phiên tập cho bệnh nhân.

3. Người nhà và bệnh nhân tự tập.   

Tập vật lý trị liệu giúp người bệnh hồi phục chức năng vận động, duy trì lực của cơ và lưu thông máu huyết. Bệnh nhân cần tập bên bị liệt trước, đồng thời được khuyến khích tập bên còn khỏe để duy trì lực cơ. Nếu không duy trì vận động, bệnh nhân sẽ dễ bị cứng khớp, khó có thể đi lại được.

Cần lưu ý, mỗi bệnh nhân khi bắt đầu tập vật lý trị liệu đều phải được kỹ thuật viên hướng dẫn trước, và phải được bác sĩ chỉ định tập ở mức độ nào là phù hợp. Vì nếu tập sai, hậu quả cũng rất khôn lường. Việc tập vật lý trị liệu tại bệnh viện nhằm hướng dẫn cho bệnh nhân và người nhà biết cách tập để có thể thực hiện tại nhà. Kỹ thuật viên khuyến khích người nhà rảnh rỗi lúc nào thì tập lúc đó. Tuy nhiên, nếu vừa mới uống sữa hoặc ăn cháo thì phải đợi 30 phút sau mới tập để tránh bị trào ngược dạ dày. Do đó, người nhà cần nắm kỹ nguyên tắc này, để khi bệnh nhân xuất viện sẽ tiếp tục tập cho bệnh nhân tại nhà được tốt hơn.

Đặc biệt, khi bệnh nhân phải nằm nhiều, các vị trí chịu lực đè của cơ thể như: lưng, mông, gót chân, mắt cá chân… rất dễ lở loét. Vì vậy, cách 1,5 - 2 giờ đồng hồ người nhà nên giúp bệnh nhân xoay trở 1 lần để tránh lở loét hoặc giúp vết loét mau lành hơn. Tư thế nằm nghiêng giúp bệnh nhân phòng tránh và điều trị lở loét.

Bài tập vật lý trị liệu dành cho bệnh nhân bị đột quỵ 

Khi bệnh nhân chưa ngồi dậy được:

- Xoa bóp nhẹ nhàng tay, chân, lưng, trán.

- Tập co duỗi các ngón tay, ngón chân.

- Tập co duỗi khớp tay, khớp chân.

- Chú ý thỉnh thoảng cho bệnh nhân xoay cổ (ngoại trừ bệnh nhân bị đau ở cổ)

- Xoay trở tư thế nằm 2-3h một lần.

Khi bệnh nhân ngồi dậy được:

- Đỡ bệnh nhân ngồi dậy từ từ (chú ý khi đỡ bệnh nhân ngồi dậy nên nâng phần vai, tránh nâng đầu/cổ bệnh nhân, kê gối sau lưng cho bệnh nhân ngồi).

- Tập tay khi ngồi, xoa bóp nhẹ nhàng, gập duỗi ngón tay, khớp tay.

- Tập chân khi ngồi, xoa bó nhẹ nhàng, gấp duỗi ngón chân, khớp chân.

Khi bệnh nhân đứng được:

- Tập đứng có sự hỗ trợ của người nhà hoặc dụng cụ chuyên dụng, thời gian đứng ít sau đó tăng dần lên. Khi bệnh nhân đứng vững có thể tập đi… Thỉnh thoảng cho bệnh nhân ngồi xe lăn ra ngoài hóng gió, phơi nắng… sinh hoạt chung với gia đình để tạo tâm lý vui tươi, hòa nhập, tránh để bệnh nhân nằm trong phòng 1 mình cô đơn.

Ngoài các bài tập vật lý trị liệu theo sự hướng dẫn của bác sĩ, để bệnh nhân đột quỵ nhanh hồi phục hơn cũng như phòng bệnh có thể tái phát thì người nhà cần chăm sóc chu đáo về chế độ ăn uống phù hợp, ăn uống đủ chất, dễ tiêu hóa, động viên về mặt tâm lý tinh thần… và kết hợp uống thuốc An Cung Rùa Vàng với liều dùng mỗi ngày 1 viên, uống 3 ngày 3 viên và theo dõi tiến độ hồi phục của bệnh nhân. Thuốc An Cung Rùa Vàng có tác dụng điều hòa ổn định huyết áp, giúp máu lưu thông ổn định, cung cấp máu lên não tốt do đó giúp phục hồi các di chứng do bệnh đột quỵ gây ra.